Naar de Toraja op Sulawesi, Indonesië

Een nieuwe dag op een nieuwe bestemming! Na aankomst keken we vol bewondering om ons heen: vanmorgen stonden we in het georganiseerde verkeer met stoplichten in Singapore en nu stonden we middenin de chaotische drukte van Sulawesi. Toen we van de luchthaven naar ons hotel werden gebracht waren wij heel blij dat we niet zelf achter het stuur zaten.

Al snel lieten we de drukte van de stad achter ons en reden we naar Malino, een klein plaatsje in het zuidoosten van Sulawesi. Hier verbleven we in het prachtige Rumah Tenga Sawah, een fijne plek midden tussen de rijstvelden. Vanaf ons buitenbad zagen we de zon ondergaan en genoten we volop van luxe en rust. De volgende ochtend vertrokken we met onze chauffeur om de omgeving te gaan ontdekken. Na een korte rit kwamen we aan bij een waterval, maar daar begon het zo hard te onweren en regenen, dat we besloten te schuilen in een restaurant en daarna meteen terug te rijden naar Makassar, vanaf waar we met een nachtbus verder trokken naar het noorden.

We hebben belangrijke culturele plekken bezocht en wat we echt heel bijzonder vonden, was dat we werden uitgenodigd voor een begrafenisceremonie. Dit is voor de Toraja’s geen verdrietige gebeurtenis, maar wordt juist gezien als een viering van het leven. Wanneer iemand overlijdt is deze persoon in hun ogen dan ook nog niet dood, ze houden het lichaam in het huis tot de begrafenis. Door een injectie kan het lichaam lang in goede staat blijven, gelukkig maar, want soms duurt het wel tot jaren na het overlijden voor de begrafenis plaatsvindt. De duur en omvang van de begrafenis hangen af van de klasse van de familie, maar een begrafenis duurt meestal enkele dagen.

De eerste dag van de begrafenis is het belangrijkst, omdat het lichaam dan uit huis wordt gehaald en dat wordt als het moment van overlijden beschouwd. Een buffel en een varken worden geofferd om de ziel naar het paradijs te begeleiden. Hierna wordt de kist voor een laatste groet door het dorp gedragen, de dragers schudden soms hevig met de kist en ook wordt er omheen gedanst. Na deze ceremonie brengt de familie de kist naar een grafkamer in een grot. Overledenen van een hogere klasse krijgen Tau Tau’s geplaatst; dit zijn de houten beelden die de ziel van de overledene beschermen en vaak omgeven zijn door kleine offers.

Naast de begrafenisrituelen zijn er nog twee belangrijke tradities: de Ma’nene en de Me’namo. Bij de Ma’nene wordt het lichaam van de overledene uit het graf gehaald en opnieuw gebalsemd, vaak in besloten kring. Hierbij wordt ook een offer gebracht ter ere van de overledenen. De Me’namo vindt jaarlijks plaats, en is het terugkerende moment waarop een gunst aan de god Di’Atag wordt gevraagd (zoals regen voor een goede oogst of een nieuwe baan). Als daarna de wens wordt vervuld; wordt een nieuw offer gebracht om de god te bedanken. Tijdens ons verblijf werden we diep geraakt door de warmte en het respect waarmee de Toraja hun tradities in ere houden.

Nadat we ons uitgebreid hadden ondergedompeld in de tradities van de Toraja’s, namen we alle indrukken mee naar onze volgende bestemming: de Togian eilanden. Daar stond alles in het teken van ontspannen, snorkelen en hele dagen lezen en schrijven. We verbleven op verschillende plekken op de Togians, elk met hun eigen charme.

Ons avontuur begon op een eiland niet ver van de kust, waar we sliepen in een ‘glamping tent’ direct aan het strand. De dagen begonnen met de opkomst van de zon en eindigden met adembenemende zonsondergangen. Overdag kon je ons vinden in en rond het water, snorkelend, lezend, spelletjes spelend, volledig offline.

Het volgende verblijf was op een eilandje net iets verder van de kust, daar hadden we het hele eiland voor onszelf! Het was niet groot – we konden er zelfs omheen zwemmen – en het was een paradijs op zich. De kleurrijke vissen tussen het koraal waren al vanaf de steiger goed te zien. Vervolgens zakten we af naar een eiland dat iets verderop in een baai lag. Hier maakten we een prachtige wandeling door de jungle naar een afgelegen strand, met de hond van het verblijf als gids. Als laatste verbleven op we het grootste eiland voor de kust, waar we lange wandelingen maakte over het strand, vergezeld door een legioen aan kleine krabben.

Helemaal uitgerust en verfrist na een paar weken offline, werd het tijd om terug te keren naar de bewoonde wereld. Op weg naar het vasteland kregen we weer bereik op onze telefoons en stroomden de berichten van de afgelopen weken binnen. We hadden dit stiekem niet gemist. Na een schilderachtige rit door de bergen, met uitzicht op een kustlijn vol palmbomen, arriveerden we in Luwuk, onze laatste stop op Sulawesi en vertrekpunt voor de volgende bestemming……